Qyteti historik egjiptian i Aleksandrisë – vendlindja e Kleopatrës – po përjeton një “rritje dramatike” në shembjet e ndërtesave të lidhura me erozionin e bregdetit dhe rritjen e nivelit të Detit Mesdhe, ka zbuluar një studim i ri.
Shembjet e ndërtesave dikur ishin të rralla në këtë qytet port, por janë përshpejtuar nga afërsisht një në vit në 40 në vit gjatë dekadës së fundit, pasi nivelet e detit rriten dhe uji i detit depërton nën themelet e qytetit, sipas studimit të publikuar këtë muaj nga Universiteti i Kalifornisë Jugore.
E themeluar nga sundimtari maqedonas Aleksandri i Madh më shumë se 2000 vjet më parë, Aleksandria është një nga qytetet më të vjetra në botë dhe aktualisht është ndër më të populluarit në Afrikë, shtëpia e 6 milionë banorëve. Është gjithashtu një nga vendet më të cenueshme ndaj rritjes së nivelit të detit, gjë që kërcënon trashëgiminë e saj historike.
Ndërmjet mijëra ndërtesave moderne, të mesme ka struktura të lashta të projektuara dhe të ngritura gjatë shekujve nga dinastitë e ndryshme sunduese të Aleksandrisë.
Ata kanë duruar fatkeqësi natyrore, duke përfshirë tërmetet dhe cunami, por tani rritja e deteve dhe stuhitë intensifikuara, të dyja të nxitura nga ndryshimet klimatike të shkaktuara nga njeriu, po “zhbëjnë në dekada atë që iu deshën mijëra vjet zgjuarsi njerëzore për të krijuar”, tha Sara Fouad, autore kryesore e studimit dhe një arkitekte peizazhi në Universitetin Teknik të Muniut.
Rreth 7000 ndërtesa të vjetra në Aleksandri rrezikohen nga shembja, zbuloi studimi.
Vitin e kaluar një ndërtesë ra në lagjen Wardiyan të qytetit, duke vrarë katër persona dhe dy vjet më parë u shemb një ndërtesë 14-katëshe e njohur për turistët vendas. Edhe pse fillimisht e paqartë se si ndërtesa u shemb, studiuesit po tregojnë dëmtimin e ujërave nëntokësore si një arsye të mundshme, tha Fouad i Universitetit Teknik të Mynihut.
Studiuesit kanë propozuar krijimin e dunave të rërës dhe barrierave të vegjetacionit përgjatë vijës bregdetare të Aleksandrisë për të bllokuar ujin e detit dhe për të parandaluar depërtimin e tij nën ndërtesa.
“Kjo qasje e qëndrueshme dhe me kosto efektive mund të zbatohet në shumë rajone bregdetare të dendura të urbanizuara globalisht,” tha Steffen Nijhuis, një urbanist me bazë peizazhi nga Universiteti i Teknologjisë Delft në Holandë dhe bashkëautor i studimit.
Aleksandria nuk është e vetmja që po përballet me kërcënimet nga rritja e nivelit të detit dhe erozioni i bregdetit ndërsa bota ngrohet. Shumë qytete bregdetare mesdhetare përballen me rreziqe të ngjashme, si dhe pjesë të vijës bregdetare të Kalifornisë.
“Studimi ynë sfidon keqkuptimin e zakonshëm se ne do të duhet të shqetësohemi vetëm kur niveli i detit rritet me një metër,” tha Heggy. “Sidoqoftë, ajo që ne po tregojmë këtu është se vijat bregdetare globalisht, veçanërisht vijat bregdetare mesdhetare të ngjashme me ato të Kalifornisë, tashmë po ndryshojnë dhe po shkaktojnë shembje ndërtesash me një ritëm të paparë.”
Burimi i artikullit: https://edition.cnn.com/2025/02/27/climate/alexandria-sea-rise-building-collapse-egypt/index.html
Burimi i fotos: https://www.pexels.com/photo/city-waterfront-and-people-bathing-6199311/